De tragische ongevallen, vorige week, met scootmobielen die door de deuren van een lift zijn gereden, hebben na de media-aandacht ook bij ons geleid tot vragen. Er ontstaat door de media (vaak) ook onduidelijkheid of er nu wel of geen maatregelen noodzakelijk dan wel mogelijk zijn bij liften, als er iets mis gaat. Theoretisch is het uiteraard wel mogelijk om maatregelen te nemen om liftdeuren nog steviger te maken. Echter is het de vraag of dit het enige is en of dit wel betaalbaar is.
Nu is het zo dat de lichtste constructieve deuren die wel voldoen aan de norm het minst bestand zijn tegen aanrijdingen. Er werd gesproken over een kracht van “30 kg tegen de deuren”, dit schept grote verwarring. Het gaat in de norm om 30 kg op een oppervlakte van 5 vierkante centimeter statische belasting zonder blijvende vervorming. Een stootbelasting van 100 kg moet volgens de norm ook mogelijk zijn. Dit geeft een ander beeld dan wat er in de media naar voren kwam. Er worden deuren geproduceerd die wel veel meer weerstand kunnen bieden dan 100 kg. Er worden diverse soorten ondergeleiding en bovengeleiding toegepast die allemaal voldoen aan de normen maar verschillende sterkte hebben.
In dit ‘voorbeeld’ draait het om een zware massa (kan zomaar 300 kg zijn of meer) van een scootmobiel die door een obstakel, bijvoorbeeld liftdeuren moet worden tegengehouden. Een grote massa met snelheid bevat een grote hoeveelheid energie die geabsorbeerd moet worden om tot stilstand te komen. De snelheid van de massa is een belangrijke (onevenredig toenemende) factor voor de hoeveelheid energie die opgevangen moet worden. Als een massa in een versnellende beweging moet worden vertraagd is de energie nog groter.
Maatregelen mogelijk of noodzakelijk
Het gevaar van het gebruik van scootmobielen kunnen niet ongelimiteerd door de omgeving te veranderen, zoals liftdeuren, worden beveiligd. Toch zijn er wel wat aandachtspunten ter verbetering die binnen redelijkheid van technische en economische mogelijkheden liggen. Te denken valt er aan:
- Robuuste en verstevigde liftdeuren kiezen
- Extra versteviging in kozijnen, deuren en cabinewanden voorzien
- Aanpassing deurbreedte
- Aanrijdroute (geen scherp bochten, snelheidsbeperkende maatregelen, palen voor de lift plaatsen).
- Bedieningsknop op afstand, verwijderd van de lifttoegang
- Specifiek aangepaste deurdetectie
- Wachtzone markeren
- Standaanwijzingen buiten de lift
Voor iedere lift en omgeving zal er specifiek naar passende maatregelen gekeken moeten worden. De oude draaideuren, waarvan er nog heel veel zijn in Nederland, zijn vaak veel steviger en beter bestand tegen aanrijdingen. Deze deuren worden nogal eens vervangen door automatische deuren die wel voldoen aan de normen maar niet echt stevig. Als er weinig ruimte is worden er nogal eens lichtgewichtdeuren toegepast. Dat is niet echt aan te raden wanneer er ook met scootmobielen van de lift gebruikt wordt gemaakt.
Heden ten dage worden er liften geproduceerd volgens vastgestelde normen die echter niet (geheel) voorzien in bovengenoemde maatregelen. Omdat er vaak gekozen wordt voor standaard liften wordt er dan ook vaak niet voorzien in genoemde maatregelen. Het is een logisch gevolg dat dit extra investeringen vraagt (soms ernstig veel). Zeker wanneer er bij de vervaardiging geen rekening mee is gehouden, kan dit zelfs leiden tot “onhaalbare” situaties om dit achteraf toe te passen.
Hoever gaan we?
De vraag blijft wel hoever moet je gaan als het gaat om aanrijdinggevaar met scootmobielen. We accepteren buiten gebouwen, op straat, langs grachten, wegen, bruggen en op sportvelden allerlei risico’s waartegen we geen enkele maatregelen nemen. Als we vrij zijn en niet aan het werk accepteren we ook veel meer risico’s. Scootmobielgebruikers en lifteigenaren moeten samen bedenken welke maatregelen minimaal noodzakelijk zijn binnen proporties met de rest van onze leefomgeving.
Hopelijk geeft bovengenoemde uiteenzetting een verhelderende toelichting op de media-aandacht die vaker verontrustende berichten creëren dan verhelderende nieuwsfeiten naar buiten brengen. Voor vragen of toelichtingen of andere zienswijzen nodig ik u van harte uit op dit bericht te reageren.
Met vriendelijke groet,
Péron van Stralen.
« Onderzoek Arbeidsinspectie naar afgekeurde liften!Duurzaam gevelonderhoud wordt bepaald bij ontwerp »
